Podaj login i hasło

Po co nam Omega-3?

---

Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego

Większość ludzi jest już świadomych faktu, że kwasy tłuszczowe omega 3 znajdujące się w oleju rybim niosą nadzwyczajne, chroniące zdrowie korzyści. W rzeczywistości, potwierdzające to dowody naukowe są tak silne, że koncerny zaczęły sprzedawać leki z oleju rybiego na receptę. Jeśli kiedykolwiek chciałeś skusić się na suplementację kwasem omega-3, to pamiętaj, że badania z 2012 roku wykazały raz na zawsze, że suplementy na bazie oleju rybnego zapewniają skuteczną ochronę przed najgorszymi chorobami związanymi z procesem starzenia się.

Te przełomowe badania wykazały, że komponenty oleju rybiego nie tylko trzymają w ryzach stany zapalne — ale i aktywnie leczą te, które już powstały. Co więcej, naukowcy odkryli tajemnicę decydującą o super odżywczym potencjale oleju rybnego. [3] Po blisko dekadzie intensywnych badań i odkryć, naukowcy ujawnili nowo scharakteryzowaną klasę regulujących stany zapalne cząsteczek, które wprowadzają nas w całkowicie unikalny wymiar korzyści oleju rybiego.[4]

Ten artykuł omawia sposób, w jaki te cząsteczki odpowiadają za imponujący wachlarz korzyści zdrowotnych jakie zapewniają kwasy tłuszczowe omega 3.[5] Przedstawia również badania, które ujawniły sposób, w jaki olej rybi może pomóc ci uniknąć lub zmniejszyć rozmiar przewlekłych zapaleń, które przyczyniają się do wszystkich chorób związanych z wiekiem.

Jak uaktywnić naturalny “hamulec przeciwzapalny” organizmu

Powszechnie wiadomo, że dieta bogata w kwasy omega 3 zmniejsza ogólny rozmiar stanów zapalnych w organizmie – fakt, który został uznany za naukowy, ponieważ odkryto istotną rolę przewlekłego zapalenia w powodowaniu chorób (lub symptomów) związanych z procesem starzenia się.[6]

Chociaż wiele badań wykazało ogromny wachlarz korzyści zdrowotnych kwasów omega 3, naukowcy dopiero zaczynają odkrywać sposób ich działania w organizmie.

Naukowcy z University of California – San Diego opublikowali przełomowe badania, ujawniające sposób, w jaki olej rybi działa wewnątrz komórek, wywołując efekty przeciwzapalne. Te odkrycia są tak obiecujące, że prawdopodobnie mogą zmienić sposób, w jaki będziemy postrzegać stany zapalne w przyszłości.

Podczas przeprowadzania badań nad ostrym zapaleniem u zwierząt, naukowcy zauważyli produkcję małych cząsteczek uwalnianych w odpowiedzi na stany zapalne, szczególnie w obecności wysokich poziomów kwasów tłuszczowych omega 3.[7] Te molekuły działały w dwóch etapach.[8] W pierwszym, zostaje wysłany „sygnał hamujący”, szybko kładąc kres niekontrolowanemu zapaleniu.[9] W następnym, zostaje wywołane aktywne zatrzymanie zapalenia.[10] Innymi słowy, wystarczające ilości kwasów omega 3 w twoim układzie zapewniają potrzebne narzędzia organizmowi do zwalczenia i zatrzymania ostrego zapalenia.[11]

Warto podkreślić, że ostre zapalenie jest korzystne dla organizmu. Bez tego, rany i infekcje nigdy nie wyleczyłyby się. Czynniki, które powodują zapalenie, atakują i niszczą np. drobnoustroje czy komórki nowotworowe. Po tym, jak zapalenie tymczasowo rozwiąże problem, organizm uwalnia zbiór cząsteczek, które „wyłączają” zapalenie zanim wymknie się spod kontroli. Jest to kolejny system kontroli i równowagi naszego ciała. Te pro-zapalne molekuły likwidują martwą i obumierającą tkankę, oczyszczają z produktów ubocznych nadmiernego zapalenia i wspomagają leczenie.[12]

Te wyspecjalizowane cząsteczki nazywa się cząsteczkami zatrzymującymi. Pierwsze zbadane tego typu cząsteczki zwano lipoksynami. Następnie odkryto inne molekuły z tej rodziny, zwane resolwinami i protektynami. Każda z tych molekuł pełni inne, ale pokrywające się funkcje w aktywnym zatrzymywaniu ostrego zapalenia.[13]
Cały układ działa bez zarzutu w normalnych warunkach ostrego zapalenia. Jednak przy przewlekłych stanach zapalnych, pojawia się pewien problem. Zamiast kontrolowanego wstrzymania, zapalenie trwa na zredukowanym, ale nadal aktywnym poziomie.[14] Te chroniczne, będące poza kontrolą stany zapalne pojawiają się w wyniku redukcji poziomu zatrzymujących cząsteczek.

Badania wykazały, że ludzie cierpiący na choroby, które obejmują chroniczne zapalenie, mają zmniejszone poziomy cząsteczek zatrzymujących.[15] Inne próby ujawniły, że te molekuły są gwałtownie zredukowane przez proces starzenia się. Obecnie ten niedobór definiuje się jako jeden z głównych powodów, dlaczego coraz częściej cierpimy na chroniczne zapalenia kiedy się starzejemy.[16]

Na szczęście, dzięki przywróceniu poziomu zatrzymujących cząsteczek do prawidłowego stanu, wiele procesów zapalnych szybko może zostać stłumione, a leczenie – rozpoczęte.[17]

Najlepszym sposobem na przywrócenie tych poziomów jest przyjmowanie oleju rybiego, zwiększającego poziom kwasów omega 3 w organizmie, ponieważ zatrzymujące cząsteczki są produkowane w odpowiedzi na ich wysoki poziom. Resolwiny i protektyny są bezpośrednio tworzone z kwasów omaga 3 – eikozapentaenowego (EPA) i dokozaheksaenowgo (DHA). Co ciekawe, korzystne lipoksyny tworzą się z kwasu arachidonowego, ale do ich produkcji niezbędne są wysokie stężenia kwasów omega 3.[18]

Duże koncerny chcą zmodyfikować te cząsteczki, opatentować i sprzedawać z ogromną marżą. Jednak dzięki zwyczajnemu stosowaniu suplementów z dużą ilością kwasów omega3 – EPA i DHA – znajdujących się w oleju rybim, dostarczysz swojemu organizmowi wszystko, czego mu trzeba do bezpośredniej produkcji tych molekuł w komórkach, gdzie są najbardziej potrzebne.[19] Dzięki temu, bezpośrednio możesz wpływać na niektóre z najpowszechniejszych problemów związanych z procesem starzenia się, zwalczając zapalenia pojawiające się z wiekiem

ŹRÓDŁA I EFEKTY NOWO ODKRYTYCH CZĄSTECZEK HAMUJĄCYCH STANY ZAPALNE

Rodzina	Pochodzenie	Główne działanie
Lipoksyny	kwas arachidonowy (AA), szczególnie w obecności kwasów omega 3 EPA I DHA z oleju rybnego	silne działanie hamujące poważne stany zapalne [20]
Resolwiny	kwasy omega 3 EPA i DHA z oleju rybnego	wywołuje etap rezolucji ostrego zapalenia [21]
Protektyny	kwasy omega 3 DHA z oleju rybnego	szczególnie aktywny w chronieniu tkanki mózgowej poprzez szybkie hamowanie ostrych stanów zapalnych; synteza protektyn zaczyna się natychmiast po poważnym urazie [22]

Omega 3 a zespół metaboliczny

Szybko rosnąca epidemia otyłości jest wszechobecna na świecie. Obecnie chroniczne, niskiego stopnia stany zapalne są uznawane za jedną z niszczących konsekwencji nadmiernego tłuszczu ciała.[23] Tkanka tłuszczowa nie jest bowiem nieaktywnym magazynem, a biologicznie aktywną fabryką produkującą nieprzerwany strumień zapalnych czynników.[24]

To one ostatecznie odpowiadają za wiele oznak zespołu metabolicznego, wliczając w to insulinoodporność, podniesiony poziom lipidów, nadciśnienie i przenikanie tłuszczu do wątroby.[25] Oprócz tego, staje się oczywiste, że wysokotłuszczowa dieta i otyłość skutkuje obniżeniem poziomu co najmniej jednej z zatrzymujących cząsteczek: protektyny.[26] Ten niedobór przyczynia się do utrzymywania się stanów zapalnych wywołanych przez tłuszcz. Na szczęście suplementacja oleju rybiego bogatego w kwasy omega 3 może odwrócić te procesy, podnosząc poziom wszystkich zatrzymujących cząsteczek.[27]

Badania wykazały, że te nowe substancje są źródłem zdolności kwasów omega 3 do poprawy wrażliwości na insulinę.[28] Aktywują one geny dla komórkowych sensorów energii, cząsteczek transportujących glukozę i ochronnych cytokin adiponektyny. Wszystko to przyczynia się do zmniejszania poziomu cukru we krwi i magazynowania tłuszczu w wątrobie.[29] W pewnym badaniu wykazano, że wysoki poziom kwasów omega 3 całkowicie chroni myszy przed eksperymentalnie wywołaną cukrzycą, zachowując prawidłową produkcję insuliny i nie produkując żadnych zapalnych cytokin w tkankach tłuszczowych.[30] Nie jest zatem zaskoczeniem, że w ich organizmach zaobserwowano podniesione poziomy lipoksyn i resolwin.

Wyniki badań przeprowadzonych na ludziach wykazały istotne korzyści oleju rybiego, zapobiegającego lub zmniejszającego efekty zespołu metabolicznego. Oto kilka najważniejszych z nich, wybranych z najnowszych publikacji:

Omega 3 a choroby sercowo-naczyniowe

Nowe dowody ujawniają, że u ludzi chorujących na miażdżycę występują zmniejszone poziomy i zaburzone funkcje zatrzymujących cząsteczek, co pomaga wyjaśnić ich podatność na stany zapalne, wywołujące choroby.[39] Zwiększanie poziomów tych molekuł jest szczególnie istotne dla osób cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe, ponieważ odkryto, że zmniejszają one poziom cholesterolu, redukują ciśnienie krwi, hamują aktywację płytek powodujących skrzepy, zapobiegają arytmii serca i zapaleniu naczyniowemu jak i poprawiają funkcje naczyniowe oraz chronią mięsień sercowy po przebytym ataku serca.[40] Te obszerne spektrum działań skłoniło niektórych naukowców do uznania kwasów omega 3 za „politabletkę”, szybko pomagającą w problemach sercowo-naczyniowych.[41] Ludzkie badania nad długim łańcuchem kwasów tłuszczowych omega 3 znajdującym się w oleju rybim, wykazały następujące korzyści zdrowotne u osób cierpiących na choroby sercowo-naczyniowe:

Paroksyzmowe migotanie przedsionków jest rodzajem migotania, w którym często występuje nieregularne bicie serca, które po pewnym czasie powraca do swojego normalnego rytmu. Niestety ciężko jest przewidzieć kiedy paroksyzmowanie migotanie przedsionków nastąpi, a jego przyczyny są ogólnie nieznane. U około 1 na 4 osób cierpiących na ten stan w końcu rozwija się chroniczne migotanie. Nowe badania wykazały, że suplementy EPA/DHA podwajają skuteczność leczenia elektryczną kardiowersją, czyniąc z kwasów omega 3 klucz we wspomagającym podejściu do kontroli migotania przedsionków.

Choroby płuc: astma i COPD

Choroby płuc takie jak astma i przewlekła obturacyjna choroba płuc (COPD) znane są z powodowania stanów zapalnych wymykających się spod kontroli.[49] Niedawne odkrycia ujawniają, że astmatycy mają zmniejszoną produkcję zatrzymujących cząsteczek.[50] Inne próby wykazały, że zwierzęta doświadczalne leczone tymi pochodnymi kwasów omega 3 miały rzadsze, mniej poważne ataki astmy.[51] Te obserwacje doprowadziły do przeprowadzenia eksperymentów ujawniających, że suplementacja oleju rybiego zawierającego kwasy omega 3 zwiększa poziom cząsteczek zatrzymujących w tkankach oraz znacznie poprawia objawy astmy.[52]

Nieprawidłowe stany zapalne w astmie zaczynają się w macicy, zanim urodzi się dziecko [53] — prawdopodobnie z powodu nieodpowiedniej ilości cząsteczek zatrzymujących pochodzących z kwasów omega 3. Doprowadziło to do wzrostu zainteresowania suplementacją oleju rybiego przez ciężarne kobiety, chcących zapobiec astmie i alergii ich potomków.[54]

W ciągu ostatniej dekady, z powodzeniem stosowano większą dawkę suplementu oleju rybiego bogatego w kwasy omega 3 w zmniejszaniu stanów zapalnych i powagi astmy oraz COPD u ludzi:

Omega 3 a funkcje poznawcze

Stany zapalne powszechnie uznawane są za główny czynnik przyczyniający się do powstania przewlekłych chorób zwyrodnienia układu nerwowego, takich jak choroba Alzheimera i Parkinsona. Są aktywnym elementem uszkodzeń wynikających z udaru i innych naczyniowych chorób mózgu.[62] Obecnie badania wykazują, że zatrzymujące cząsteczki z oleju rybiego omega 3 odgrywają ogromną rolę w zatrzymywaniu neuro-zapalenia.[63] Daje to obiecujące wyniki w zapobieganiu i leczeniu kilku z najbardziej dotkliwych chorób związanych z procesem starzenia się.[64]
Obszerne dane potwierdzają rolę suplementacji kwasów omega 3 (szczególnie DHA) w leczeniu spadku funkcji kognitywnych wśród osób starszych.

Oto kilka z najważniejszych odkryć:

Omega 3 a nowotwór

Jednym z najbardziej śmiertelnych skutków nieleczonego, chronicznego zapalenia jest nowotwór.[72] Lata badań wykazały, że rozwój nowotworu związany jest z większą ilością zapalnych cytokin.[73] Nowsze próby ujawniają, że olej rybi omega 3 ma zdolności spowolnienia, a nawet zapobiegania nowotworom.[74]

Oto wyniki ostatnich badań:

Podsumowanie

Rosnące znaczenie oleju rybiego w diecie można podeprzeć odkryciami zatrzymujących cząsteczek lipoksyn, resolwin i protektyn.

Te molekuły inicjują aktywny, leczniczy proces, wywołując zatrzymanie zapalenia w zaledwie kilka minut. Problemem w przewlekłych chorobach zapalnych u osób starszych — i w samym procesie starzenia się — jest niedobór tych leczniczych substancji.

Przełomowe badania z 2012 roku ujawniły, że te cząsteczki mogą być bezpośrednio produkowane w tkankach – z kwasów tłuszczowych omega 3 znajdujących się w oleju rybim. Wyklucza to potrzebę stosowania syntetycznych leków starających się naśladować efekt zatrzymujących, leczniczych cząsteczek i otwiera drzwi przed autoregulacją dzięki stosowaniu wysokiej jakości suplementów oleju rybnego.

Jak wykazano, dawka 2 do 6 g/dzień bogatego w kwasy omega 3 oleju rybiego zmniejsza zachorowalność i konsekwencje zespołu metabolicznego, chorób sercowo-naczyniowych, płuc, zwyrodnienia układu nerwowego oraz nowotworu. Dodatkowe korzyści odnoszą się do łagodzenia artretyzmu, związanych z wiekiem chorób oczu i zdrowia jamy ustnej.[82]

Olej rybi, bogaty w kwasy tłuszczowe omega 3, nie może być dłużej uznawany za opcjonalny. Dla tych którzy starają się stłumić stany zapalne i wspomagać ogólny stan zdrowia – jest koniecznością.

Informacje zawarte na stronie służą wyłącznie do celów edukacyjnych i informacyjnych, dlatego nigdy nie może zastąpić opinii pracownika służby zdrowia.

Dlaczego warto zrobić test Omega-3 (EPA) / Omega-6 (AA) ? czytaj tutaj »

---

Otwórz listę źródeł naukowych
[1] Zargar A, Ito MK. Long chain omega-3 dietary supplements: a review of the National Library of Medicine Herbal Supplement Database. Metab Syndr Relat Disord. 2011 Aug;9(4):255-71.

[2] Serhan CN, Chiang N. Novel endogenous small molecules as the checkpoint controllers in inflammation and resolution: entree for resoleomics. Rheum Dis Clin North Am. 2004 Feb;30(1):69- 95. Levy BD, De Sanctis GT, Devchand PR, et al. Multi-pronged inhibition of airway hyperresponsiveness and inflammation by lipoxin A(4). Nat Med. 2002 Sep;8(9):1018-23. Fiorucci S, Wallace JL, Mencarelli A, et al. A beta-oxidation-resistant lipoxin A4 analog treats hapten-induced colitis by attenuating inflammation and immune dysfunction. Proc Natl Acad Sci U S A. 2004 Nov 2;101(44):15736-41.

[3] Norris PC, Dennis EA. Omega-3 fatty acids cause dramatic changes in TLR4 and purinergic eicosanoid signaling. Proc Natl Acad Sci U S A. 2012 May 29;109(22):8517-22.

[4] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[5] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61. Fredman G, Serhan CN. Specialized proresolving mediator targets for RvE1 and RvD1 in peripheral blood and mechanisms of resolution. Biochem J. 2011 Jul 15;437(2):185-97.

[6] Fredman G, Serhan CN. Specialized proresolving mediator targets for RvE1 and RvD1 in peripheral blood and mechanisms of resolution. Biochem J. 2011 Jul 15;437(2):185-97.

[7] Sperling RI. Eicosanoids in rheumatoid arthritis. Rheum Dis Clin North Am. 1995 Aug;21(3):741-58. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego James MJ, Gibson RA, Cleland LG. Dietary polyunsaturated fatty acids and inflammatory mediator production. Am J Clin Nutr. 2000 Jan;71(1 Suppl):343S-8S.

[8] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[9] Serhan CN, Chiang N. Novel endogenous small molecules as the checkpoint controllers in inflammation and resolution: entree for resoleomics. Rheum Dis Clin North Am. 2004 Feb;30(1):69- 95.

[10] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[11] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61. Schwab JM, Chiang N, Arita M, Serhan CN. Resolvin E1 and protectin D1 activate inflammationresolution programmes. Nature. 2007 Jun 14;447(7146):869-74. Bazan NG, Musto AE, Knott EJ. Endogenous signaling by omega-3 docosahexaenoic acid-derived mediators sustains homeostatic synaptic and circuitry integrity. Mol Neurobiol. 2011 Oct;44(2):216-22.

[12] Serhan CN, Chiang N. Novel endogenous small molecules as the checkpoint controllers in inflammation and resolution: entree for resoleomics. Rheum Dis Clin North Am. 2004 Feb;30(1):69- 95. Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61. Schwab JM, Chiang N, Arita M, Serhan CN. Resolvin E1 and protectin D1 activate inflammationresolution programmes. Nature. 2007 Jun 14;447(7146):869-74.

[13] Fredman G, Serhan CN. Specialized proresolving mediator targets for RvE1 and RvD1 in peripheral blood and mechanisms of resolution. Biochem J. 2011 Jul 15;437(2):185-97.

[14] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[15] Levy BD, Bonnans C, Silverman ES, Palmer LJ, Marigowda G, Israel E. Diminished lipoxin Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego biosynthesis in severe asthma. Am J Respir Crit Care Med. 2005 Oct 1;172(7):824-30. Lukiw WJ, Cui JG, Marcheselli VL, et al. A role for docosahexaenoic acid-derived neuroprotectin D1 in neural cell survival and Alzheimer disease. J Clin Invest. 2005 Oct;115(10):2774-83. White PJ, Arita M, Taguchi R, Kang JX, Marette A. Transgenic restoration of long-chain n-3 fatty acids in insulin target tissues improves resolution capacity and alleviates obesity-linked inflammation and insulin resistance in high-fat-fed mice. Diabetes. 2010 Dec;59(12):3066-73.

[16] Gangemi S, Pescara L, D’Urbano E, et al. Aging is characterized by a profound reduction in anti-inflammatory lipoxin A4 levels. Exp Gerontol. 2005 Jul;40(7):612-4.

[17] Schwab JM, Chiang N, Arita M, Serhan CN. Resolvin E1 and protectin D1 activate inflammation-resolution programmes. Nature. 2007 Jun 14;447(7146):869-74.

[18] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61. Pauwels EK, Kostkiewicz M. Fatty acid facts, Part III: Cardiovascular disease, or, a fish diet is not fishy. Drug News Perspect. 2008 Dec;21(10):552-61.

[19] Norris PC, Dennis EA. Omega-3 fatty acids cause dramatic changes in TLR4 and purinergic eicosanoid signaling. Proc Natl Acad Sci U S A. 2012 May 29;109(22):8517-22. Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[20] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[21] Serhan CN, Chiang N, Van Dyke TE. Resolving inflammation: dual anti-inflammatory and proresolution lipid mediators. Nat Rev Immunol. 2008 May;8(5):349-61.

[22] Bazan NG, Musto AE, Knott EJ. Endogenous signaling by omega-3 docosahexaenoic acidderived mediators sustains homeostatic synaptic and circuitry integrity. Mol Neurobiol. 2011 Oct;44(2):216-22. Palacios-Pelaez R, Lukiw WJ, Bazan NG. Omega-3 essential fatty acids modulate initiation and progression of neurodegenerative disease. Mol Neurobiol. 2010 Jun;41(2-3):367- 74. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego

[23] Gonzalez-Periz A, Claria J. Resolution of adipose tissue inflammation. ScientificWorldJournal. 2010;10:832-56.

[24] Kopecky J, Rossmeisl M, Flachs P, et al. n-3 PUFA: bioavailability and modulation of adipose tissue function. Proc Nutr Soc. 2009 Nov;68(4):361-9. Epub 2009 Aug 24.

[25] Gonzalez-Periz A, Claria J. Resolution of adipose tissue inflammation. ScientificWorldJournal. 2010;10:832-56.

[26] White PJ, Arita M, Taguchi R, Kang JX, Marette A. Transgenic restoration of long-chain n-3 fatty acids in insulin target tissues improves resolution capacity and alleviates obesity-linked inflammation and insulin resistance in high-fat-fed mice. Diabetes. 2010 Dec;59(12):3066-73.

[27] Gonzalez-Periz A, Claria J. Resolution of adipose tissue inflammation. ScientificWorldJournal. 2010;10:832-56.

[28] Hellmann J, Tang Y, Kosuri M, Bhatnagar A, Spite M. Resolvin D1 decreases adipose tissue macrophage accumulation and improves insulin sensitivity in obese-diabetic mice. FASEB J. 2011 Jul;25(7):2399-407.

[29] Gonzalez-Periz A, Horrillo R, Ferre N, et al. Obesity-induced insulin resistance and hepatic steatosis are alleviated by omega-3 fatty acids: a role for resolvins and protectins. FASEB J. 2009 Jun;23(6):1946-57. Titos E, Rius B, Gonzalez-Periz A, et al. Resolvin D1 and its precursor docosahexaenoic acid promote resolution of adipose tissue inflammation by eliciting macrophage polarization toward an M2-like phenotype. J Immunol. 2011 Nov 15;187(10):5408-18.

[30] Bellenger J, Bellenger S, Bataille A, et al. High pancreatic n-3 fatty acids prevent STZ-induced diabetes in fat-1 mice: inflammatory pathway inhibition. Diabetes. 2011 Apr;60(4):1090-9.

[31] Paniagua JA, Perez-Martinez P, Gjelstad IM, et al. A low-fat high-carbohydrate diet supplemented with long-chain n-3 PUFA reduces the risk of the metabolic syndrome. Atherosclerosis. 2011 Oct;218(2):443-50.

[32] Dangardt F, Osika W, Chen Y, et al. Omega-3 fatty acid supplementation improves vascular function and reduces inflammation in obese adolescents. Atherosclerosis. 2010 Oct;212(2):580-5. Pedersen MH, Molgaard C, Hellgren LI, Lauritzen L. Effects of fish oil supplementation on markers Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego of the metabolic syndrome. J Pediatr. 2010 Sep;157(3):395-400.

[33] Stirban A, Nandrean S, Gotting C, et al. Effects of n-3 fatty acids on macro- and microvascular function in subjects with type 2 diabetes mellitus. Am J Clin Nutr. 2010 Mar;91(3):808-13.

[34] Fakhrzadeh H, Ghaderpanahi M, Sharifi F, et al. The effects of low dose n-3 fatty acids on serum lipid profiles and insulin resistance of the elderly: a randomized controlled clinical trial. Int J Vitam Nutr Res. 2010 Apr;80(2):107-16.

[35] Jimenez-Gomez Y, Marin C, Peerez-Martinez P, et al. A low-fat, high-complex carbohydrate diet supplemented with long-chain (n-3) fatty acids alters the postprandial lipoprotein profile in patients with metabolic syndrome. J Nutr. 2010 Sep;140(9):1595-601.

[36] Kromhout D, Geleijnse JM, de Goede J, et al. n-3 fatty acids, ventricular arrhythmia-related events, and fatal myocardial infarction in postmyocardial infarction patients with diabetes. Diabetes Care. 2011 Dec;34(12):2515-20.

[37] Lopez-Alarcon M, Martinez-Coronado A, Velarde-Castro O, Rendon-Macias E, Fernandez J. Supplementation of n3 long-chain polyunsaturated fatty acid synergistically decreases insulin resistance with weight loss of obese prepubertal and pubertal children. Arch Med Res. 2011 Aug;42(6):502-8. [38] Parker HM, Johnson NA, Burdon CA, Cohn JS, O’Connor HT, George J. Omega-3 supplementation and non-alcoholic fatty liver disease: a systematic review and meta-analysis. J Hepatol. 2012 Apr;56(4):944-51.

[39] Merched AJ, Ko K, Gotlinger KH, Serhan CN, Chan L. Atherosclerosis: evidence for impairment of resolution of vascular inflammation governed by specific lipid mediators. FASEB J. 2008 Oct;22(10):3595-606.

[40] Das UN. Essential fatty acids and their metabolites could function as endogenous HMG-CoA reductase and ACE enzyme inhibitors, anti-arrhythmic, anti-hypertensive, anti-atherosclerotic, antiinflammatory, cytoprotective, and cardioprotective molecules. Lipids Health Dis. 2008;7:37. Dona M, Fredman G, Schwab JM, et al. Resolvin E1, an EPA-derived mediator in whole blood, selectively counterregulates leukocytes and platelets. Blood. 2008 Aug 1;112(3):848-55. Spite M, Norling LV, Summers L, et al. Resolvin D2 is a potent regulator of leukocytes and controls microbial sepsis. Nature. 2009 Oct 29;461(7268):1287-91. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego Fredman G, Van Dyke TE, Serhan CN. Resolvin E1 regulates adenosine diphosphate activation of human platelets. Arterioscler Thromb Vasc Biol. 2010 Oct;30(10):2005-13. Ho KJ, Spite M, Owens CD, et al. Aspirin-triggered lipoxin and resolvin E1 modulate vascular smooth muscle phenotype and correlate with peripheral atherosclerosis. Am J Pathol. 2010 Oct;177(4):2116-23. Keyes KT, Ye Y, Lin Y, et al. Resolvin E1 protects the rat heart against reperfusion injury. Am J Physiol Heart Circ Physiol. 2010 Jul;299(1):H153-64.

[41] Das UN. Essential fatty acids and their metabolites could function as endogenous HMG-CoA reductase and ACE enzyme inhibitors, anti-arrhythmic, anti-hypertensive, anti-atherosclerotic, antiinflammatory, cytoprotective, and cardioprotective molecules. Lipids Health Dis. 2008;7:37. Das UN. Do polyunsaturated fatty acids behave like an endogenous „polypill”? Med Hypotheses. 2008;70(2):430-4. Epub 2007 Jul 10.

[42] Mozaffarian D, Lemaitre RN, King IB, et al. Circulating long-chain omega-3 fatty acids and incidence of congestive heart failure in older adults: the cardiovascular health study: a cohort study. Ann Intern Med. 2011 Aug 2;155(3):160-70. Jiang W, Oken H, Fiuzat M, et al. Plasma omega-3 polyunsaturated fatty acids and survival in patients with chronic heart failure and major depressive disorder. J Cardiovasc Transl Res. 2012 Feb;5(1):92-9. [43] Kumar S, Sutherland F, Teh AW, et al. Effects of chronic omega-3 polyunsaturated fatty acid supplementation on human pulmonary vein and left atrial electrophysiology in paroxysmal atrial fibrillation. Am J Cardiol. 2011 Aug 15;108(4):531-5.

[44] . Nodari S, Triggiani M, Campia U, et al. n-3 polyunsaturated fatty acids in the prevention of atrial fibrillation recurrences after electrical cardioversion: a prospective, randomized study. Circulation. 2011 Sep 6;124(10):1100-6.

[45] Koh KK, Quon MJ, Shin KC, et al. Significant differential effects of omega-3 fatty acids and fenofibrate in patients with hypertriglyceridemia. Atherosclerosis. 2012 Feb;220(2):537-44.

[46] Moertl D, Hammer A, Steiner S, Hutuleac R, Vonbank K, Berger R. Dose-dependent effects of omega-3-polyunsaturated fatty acids on systolic left ventricular function, endothelial function, and markers of inflammation in chronic heart failure of nonischemic origin: a double-blind, placebo- Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego controlled, 3-arm study. Am Heart J. 2011 May;161(5):915 e1-9.

[47] Takaki A, Umemoto S, Ono K, et al. Add-on therapy of EPA reduces oxidative stress and inhibits the progression of aortic stiffness in patients with coronary artery disease and statin therapy: a randomized controlled study. J Atheroscler Thromb. 2011;18(10):857-66.

[48] Ginty AT, Conklin SM. Preliminary evidence that acute long-chain omega-3 supplementation reduces cardiovascular reactivity to mental stress: a randomized and placebo controlled trial. Biol Psychol. 2012 Jan;89(1):269-72.

[49] Haworth O, Levy BD. Endogenous lipid mediators in the resolution of airway inflammation. Eur Respir J. 2007 Nov;30(5):980-92. Rao NL, Riley JP, Banie H, et al. Leukotriene A(4) hydrolase inhibition attenuates allergic airway inflammation and hyperresponsiveness. Am J Respir Crit Care Med. 2010 May 1;181(9):899-907. Matsuyama W, Mitsuyama H, Watanabe M, et al. Effects of omega-3 polyunsaturated fatty acids on inflammatory markers in COPD. Chest. 2005 Dec;128(6):3817-27. [50] Haworth O, Levy BD. Endogenous lipid mediators in the resolution of airway inflammation. Eur Respir J. 2007 Nov;30(5):980-92. Carlo T, Levy BD. Chemical mediators and the resolution of airway inflammation. Allergol Int. 2008 Dec;57(4):299-305.

[51] Levy BD, Kohli P, Gotlinger K, et al. Protectin D1 is generated in asthma and dampens airway inflammation and hyperresponsiveness. J Immunol. 2007 Jan 1;178(1):496-502. Hisada T, Ishizuka T, Aoki H, Mori M. Resolvin E1 as a novel agent for the treatment of asthma. Expert Opin Ther Targets. 2009 May;13(5):513-22. Aoki H, Hisada T, Ishizuka T, et al. Protective effect of resolvin E1 on the development of asthmatic airway inflammation. Biochem Biophys Res Commun. 2010 Sep 10;400(1):128-33.

[52] Levy BD, Kohli P, Gotlinger K, et al. Protectin D1 is generated in asthma and dampens airway inflammation and hyperresponsiveness. J Immunol. 2007 Jan 1;178(1):496-502. Leemans J, Cambier C, Chandler T, et al. Prophylactic effects of omega-3 polyunsaturated fatty acids and luteolin on airway hyperresponsiveness and inflammation in cats with experimentallyinduced asthma. Vet J. 2010 Apr;184(1):111-4. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego Bilal S, Haworth O, Wu L, Weylandt KH, Levy BD, Kang JX. Fat-1 transgenic mice with elevated omega-3 fatty acids are protected from allergic airway responses. Biochim Biophys Acta. 2011 Sep;1812(9):1164-9.

[53] Olsen SF, Osterdal ML, Salvig JD, et al. Fish oil intake compared with olive oil intake in late pregnancy and asthma in the offspring: 16 y of registry-based follow-up from a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2008 Jul;88(1):167-75.

[54] Olsen SF, Osterdal ML, Salvig JD, et al. Fish oil intake compared with olive oil intake in late pregnancy and asthma in the offspring: 16 y of registry-based follow-up from a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2008 Jul;88(1):167-75. Dunstan JA, Mori TA, Barden A, et al. Fish oil supplementation in pregnancy modifies neonatal allergen-specific immune responses and clinical outcomes in infants at high risk of atopy: a randomized, controlled trial. J Allergy Clin Immunol. 2003 Dec;112(6):1178-84.

[55] Dunstan JA, Mori TA, Barden A, et al. Fish oil supplementation in pregnancy modifies neonatal allergen-specific immune responses and clinical outcomes in infants at high risk of atopy: a randomized, controlled trial. J Allergy Clin Immunol. 2003 Dec;112(6):1178-84.

[56] Olsen SF, Osterdal ML, Salvig JD, et al. Fish oil intake compared with olive oil intake in late pregnancy and asthma in the offspring: 16 y of registry-based follow-up from a randomized controlled trial. Am J Clin Nutr. 2008 Jul;88(1):167-75.

[57] Mickleborough TD, Murray RL, Ionescu AA, Lindley MR. Fish oil supplementation reduces severity of exercise-induced bronchoconstriction in elite athletes. Am J Respir Crit Care Med. 2003 Nov 15;168(10):1181-9.

[58] Mickleborough TD, Lindley MR, Ionescu AA, Fly AD. Protective effect of fish oil supplementation on exercise-induced bronchoconstriction in asthma. Chest. 2006 Jan;129(1):39-49.

[59] Peat JK, Mihrshahi S, Kemp AS, et al. Three-year outcomes of dietary fatty acid modification and house dust mite reduction in the Childhood Asthma Prevention Study. J Allergy Clin Immunol. 2004 Oct;114(4):807-13.

[60] Biltagi MA, Baset AA, Bassiouny M, Kasrawi MA, Attia M. Omega-3 fatty acids, vitamin C and Zn supplementation in asthmatic children: a randomized self-controlled study. Acta Paediatr. 2009 Apr;98(4):737-42. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego

[61] Matsuyama W, Mitsuyama H, Watanabe M, et al. Effects of omega-3 polyunsaturated fatty acids on inflammatory markers in COPD. Chest. 2005 Dec;128(6):3817-27.

[62] Farooqui AA, Ong WY, Horrocks LA, Chen P, Farooqui T. Comparison of biochemical effects of statins and fish oil in brain: the battle of the titans. Brain Res Rev. 2007 Dec;56(2):443-71.

[63] Farooqui AA, Ong WY, Horrocks LA, Chen P, Farooqui T. Comparison of biochemical effects of statins and fish oil in brain: the battle of the titans. Brain Res Rev. 2007 Dec;56(2):443-71. Tassoni D, Kaur G, Weisinger RS, Sinclair AJ. The role of eicosanoids in the brain. Asia Pac J Clin Nutr. 2008;17 Suppl 1:220-8.

[64] Orr SK, Bazinet RP. The emerging role of docosahexaenoic acid in neuroinflammation. Curr Opin Investig Drugs. 2008 Jul;9(7):735-43. Freund-Levi Y, Eriksdotter-Jonhagen M, Cederholm T, et al. Omega-3 fatty acid treatment in 174 patients with mild to moderate Alzheimer disease: OmegAD study: a randomized double-blind trial. Arch Neurol. 2006 Oct;63(10):1402-8. Cole GM, Frautschy SA. DHA may prevent age-related dementia. J Nutr. 2010 Apr;140(4):869-74. 70. Jicha GA, Markesbery WR. Omega-3 fatty acids: potential role in the management of early Alzheimer’s disease. Clin Interv Aging. 2010;5:45-61.

[65] Jicha GA, Markesbery WR. Omega-3 fatty acids: potential role in the management of early Alzheimer’s disease. Clin Interv Aging. 2010;5:45-61.

[66] Bazan NG. Neuroprotectin D1-mediated anti-inflammatory and survival signaling in stroke, retinal degenerations, and Alzheimer’s disease. J Lipid Res. 2009 Apr;50 Suppl:S400-5. Epub 2008 Nov 18.

[67] Freund-Levi Y, Eriksdotter-Jonhagen M, Cederholm T, et al. Omega-3 fatty acid treatment in 174 patients with mild to moderate Alzheimer disease: OmegAD study: a randomized double-blind trial. Arch Neurol. 2006 Oct;63(10):1402-8.

[68] Irving GF, Freund-Levi Y, Eriksdotter-Jonhagen M, et al. Omega-3 fatty acid supplementation effects on weight and appetite in patients with Alzheimer’s disease: the omega-3 Alzheimer’s disease study. J Am Geriatr Soc. 2009 Jan;57(1):11-7

[69] Kotani S, Sakaguchi E, Warashina S, et al. Dietary supple-mentation of arachidonic and Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego docosahexaenoic acids improves cognitive dysfunction. Neurosci Res. 2006 Oct;56(2):159-64. Yurko-Mauro K, McCarthy D, Rom D, et al. Beneficial effects of docosahexaenoic acid on cognition in age-related cognitive decline. Alzheimers Dement. 2010 Nov;6(6):456-64

[70] da Silva TM, Munhoz RP, Alvarez C, et al. Depression in Parkinson’s disease: a double-blind, randomized, placebo-controlled pilot study of omega-3 fatty-acid supplementation. J Affect Disord. 2008 Dec;111(2-3):351-9.

[71] Johnson EJ, McDonald K, Caldarella SM, Chung HY, Troen AM, Snodderly DM. Cognitive findings of an exploratory trial of docosahexaenoic acid and lutein supplementation in older women. Nutr Neurosci. 2008 Apr;11(2):75-83.

[72] Janakiram NB, Mohammed A, Rao CV. Role of lipoxins, resolvins, and other bioactive lipids in colon and pancreatic cancer. Cancer Metastasis Rev. 2011 Dec;30(3-4):507-23.

[73] Greene ER, Huang S, Serhan CN, Panigrahy D. Regulation of inflammation in cancer by eicosanoids. Prostaglandins Other Lipid Mediat. 2011 Nov;96(1-4):27-36.

[74] Wendel M, Heller AR. Anticancer actions of omega-3 fatty acids—current state and future perspectives. Anticancer Agents Med Chem. 2009 May;9(4):457-70. Janakiram NB, Rao CV. Role of lipoxins and resolvins as anti-inflammatory and proresolving mediators in colon cancer. Curr Mol Med. 2009 Jun;9(5):565-79.

[75] Patterson RE, Flatt SW, Newman VA, et al. Marine fatty acid intake is associated with breast cancer prognosis. J Nutr. 2011 Feb;141(2):201-6.

[76] Rhodes LE, Shahbakhti H, Azurdia RM, et al. Effect of eicosapentaenoic acid, an omega-3 polyunsaturated fatty acid, on UVR-related cancer risk in humans. An assessment of early genotoxic markers. Carcinogenesis. 2003 May;24(5):919-25.

[77] Courtney ED, Matthews S, Finlayson C, et al. Eicosapentaenoic acid (EPA) reduces crypt cell proliferation and increases apoptosis in normal colonic mucosa in subjects with a history of colorectal adenomas. Int J Colorectal Dis. 2007 Jul;22(7):765-76.

[78] Johansson AS, Noren-Nystrom U, Larefalk A, Holmberg D, Lindskog M. Fish oil delays lymphoma progression in the TLL mouse. Leuk Lymphoma. 2010 Nov;51(11):2092-7.

[79] Aronson WJ, Kobayashi N, Barnard RJ, et al. Phase II prospective randomized trial of a low-fat Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego diet with fish oil supplementation in men undergoing radical prostatectomy. Cancer Prev Res (Phila). 2011 Dec;4(12):2062-71.

[80] Murphy RA, Mourtzakis M, Chu QS, Baracos VE, Reiman T, Mazurak VC. Nutritional intervention with fish oil provides a benefit over standard of care for weight and skeletal muscle mass in patients with nonsmall cell lung cancer receiving chemotherapy. Cancer. 2011 Apr 15;117(8):1775-82.

[81] Murphy RA, Mourtzakis M, Chu QS, Baracos VE, Reiman T, Mazurak VC. Supplementation with fish oil increases first-line chemotherapy efficacy in patients with advanced nonsmall cell lung cancer. Cancer. 2011 Aug 15;117(16):3774-80.

[82] Adam O, Beringer C, Kless T, et al. Anti-inflammatory effects of a low arachidonic acid diet and fish oil in patients with rheumatoid arthritis. Rheumatol Int. 2003 Jan;23(1):27-36. Berbert AA, Kondo CR, Almendra CL, Matsuo T, Dichi I. Supplementation of fish oil and olive oil in patients with rheumatoid arthritis. Nutrition. 2005 Feb;21(2):131-6. Cleland LG, Caughey GE, James MJ, Proudman SM. Reduction of cardiovascular risk factors with longterm fish oil treatment in early rheumatoid arthritis. J Rheumatol. 2006 Oct;33(10):1973-9. Fritsch D, Allen TA, Dodd CE, et al. Dose-titration effects of fish oil in osteoarthritic dogs. J Vet Intern Med. 2010 Sep-Oct;24(5):1020-6. Gruenwald J, Petzold E, Busch R, Petzold HP, Graubaum HJ. Effect of glucosamine sulfate with or without omega-3 fatty acids in patients with osteoarthritis. Adv Ther. 2009 Sep;26(9):858-71. Volker D, Fitzgerald P, Major G, Garg M. Efficacy of fish oil concentrate in the treatment of rheumatoid arthritis. J Rheumatol. 2000 Oct;27(10):2343-6. Cangemi FE. TOZAL Study: an open case control study of an oral antioxidant and omega-3 supplement for dry AMD. BMC Ophthalmol. 2007;7:3. Johnson EJ, Chung HY, Caldarella SM, Snodderly DM. The influence of supplemental lutein and docosahexaenoic acid on serum, lipoproteins, and macular pigmentation. Am J Clin Nutr. 2008 May;87(5):1521-9. Macsai MS. The role of omega-3 dietary supplementation in blepharitis and meibomian gland dysfunction (an AOS thesis). Trans Am Ophthalmol Soc. 2008;106:336-56. Kwasy omega 3. Przełomowe badania ujawniają nowy mechanizm stojący za korzyściami zdrowotnymi oleju rybiego Wojtowicz JC, Butovich I, Uchiyama E, Aronowicz J, Agee S, McCulley JP. Pilot, prospective, randomized, double-masked, placebo-controlled clinical trial of an omega-3 supplement for dry eye. Cornea. 2011 Mar;30(3):308-14. Bendyk A, Marino V, Zilm PS, Howe P, Bartold PM. Effect of dietary omega-3 polyunsaturated fatty acids on experimental periodontitis in the mouse. J Periodontal Res. 2009 Apr;44(2):211-6. El-Sharkawy H, Aboelsaad N, Eliwa M, et al. Adjunctive treatment of chronic periodontitis with daily dietary supplementation with omega-3 Fatty acids and low-dose aspirin. J Periodontol. 2010 Nov;81(11):1635-43. Kesavalu L, Bakthavatchalu V, Rahman MM, et al. Omega-3 fatty acid regulates inflammatory cytokine/mediator messenger RNA expression in Porphyromonas gingivalis-induced experimental periodontal disease. Oral Microbiol Immunol. 2007 Aug;22(4):232-9. Naqvi AZ, Buettner C, Phillips RS, Davis RB, Mukamal KJ. n-3 fatty acids and periodontitis in US adults. J Am Diet Assoc. 2010 Nov;110(11):1669-75.